Wikizziunariu:Verbi irrigulari

Da Wikizziunariu, lu dizziunariu a cuntinutu lìbbiru.

N sicilianu, comu nta qual'è gghiè àutra lingua, ci sunnu verbi irrigulari. Sti verbi càncianu la fini assai voti duranti la cuniugazzioni. L'ùnicu modu di sapiri quali sunnu è di nzignarisilli a mimoria. Ccà nni listamu un pocu e nni cuniugamu na para pi dari l'asempiu di comu si cumpòrtanu duranti la cuniugazzioni: Dìri, vèniri/vinìri, sapìri, vulìri, didùciri, ìri, dàri, vidìri, fàri, putìri, ecc.

Cuniugazzioni di li verbi dàri, dìri, èssiri, jìri, vèniri/vinìri, vidìri e vulìri:

Modu Indicativu[cancia]

Tempu Prisenti
Dari Diri Essiri Fari Jiri Mèttiri Sèntiri Veniri Vidiri Viviri Vuliri Putiri Sapiri Stari
Iu Dugnu Dicu Sugnu Fazzu Vaiu Mèttu Sèntu Vegnu Vidu o Viju o Viu Vivu Vogghiu Pozzu Sacciu Staju
Tu Duni Dici Fai Vai Mètti Sènti Veni Vidi Vivi Voi Poi Sai Stai
Iḍḍu/Iḍḍa Duna Dici È o Eni o (J)esti Fa Va o Vani Mètti Sènti Veni Vidi Vivi Voli o Vogghi Pò o Poti Sapi Stapi o Sta
Nuiautri Damu Dicemu Semu Facemu Jemu Mittèmu Sintèmu Vinemu Videmu Vivemu Vulemu Putemu Sapemu Stapemu
Vuiautri Dati Diciti Siti Faciti Jiti Mittiti Sintiti Viniti Viditi Viviti Vuliti Putiti Sapiti Stapiti
Iḍḍi Dunanu Dicinu Sunnu o Sù Fannu Vannu Mèttinu Sèntinu Vennu Vìdinu Vìvinu Vonnu Ponnu Sapunu Stapunu
Mpirfettu
Dari Diri Essiri Jiri Veniri Vidiri Vuliri
Davu Dicìa Era Jeva Vinìa Vidìa Vulìa
Davi Dicivi Eri Jevi Vinivi Vidivi Vulivi
Dava Dicìa Era Jeva Vinìa Vidìa Vulìa
Dàvamu Dicìamu Èramu Jèvamu Vinìamu Vidìamu Vulìamu
Dàvavu Dicìavu Èravu Jèvavu Vinìavu Vidìavu Vulìavu
Dàvanu Dicìanu Èranu Jèvanu Vinìanu Vidìanu Vulìanu

'N sicilianu lu futuru è usatu raramenti, a lu sò postu s'usa lu prisenti ndicativu, o lu nfinitu aiutatu di n'àutru verbu:

Si Diu voli e campàmu dumàni nni vidèmu, Dumani vaiu n Palermu

Passatu pròssimu
Dàtu Dittu Statu Jutu Vinutu Vistu o Vidutu Vulutu ecc.
Passatu rimotu
Dari Diri Essiri Fari Jiri Mèttiri Sèntiri Veniri Vidiri Viviri Vuliri Putiri Sapiri Stari
Detti Dissi Fui Fici Jivi Misi Sintisi Vinni Vitti Vippi Vosi Potti Sèppi Stèsi
Dasti Dicisti Fusti Fàcisti Jisti Mittisti Sintisti Vinisti Vidisti Vivisti Vulisti Putisti Sapìsti Stasti
Detti Dissi Fu Fici Jìu Misi Sintisi Vinni Vitti Vippi Vosi Potti Sàppi Stèsi
Dèttimu Dìssimu Fomu Ficimu Jemmu Mìsimu Sintìsimu Vìnnimu Vistimu Vìppimu Vòsimu Pòtimmu Sàppimmu Stèsimmu
Dàstivu Dicìstivu Fùstivu Facìstivu Jìstivu Mittìstivu Sintìstivu Vinìstivu Vidìstivu Vivistivu Vulìstivu Putìstivu Sapìstivu Stastivu
Dèttiru Dìssiru Foru Ficiru Jeru Mìsiru Sintìsiru Vìnniru Vìstiru Vìppiru Vòsiru Pòttiru Sàppiru Stèsiru
Trapassatu pròssimu
Avìa Dàtu Dittu Statu Jutu Vinutu Vistu Vulutu ecc.

Cungiuntivu[cancia]

Prisenti

Comu lu prisenti ndicativu.

Mpirfettu
Dari Diri Essiri Iri Veniri Vidiri Vuliri
Dassi Dicissi Fussi Jissi Vinìssi Vidìssi Vulìssi
Dàssimu Dicìssimu Fùssimu Jìssimu Vinìssimu Vidìssimu Vulìssimu
Dàssivu Dicìssivu Fùssivu Jìssivu Vinìssivu Vidìssivu Vulìssivu
Dàssiru Dicìssiru Fùssiru Jìssiru Vinìssiru Vidìssiru Vulìssiru
Passatu pròssimu
Avìssi Dàtu Dittu Statu Jutu Vinutu Vistu Vulutu ecc.

Cunnizziunali[cancia]

                            Prisenti
                vinirrìa                    vurrìa                
                vinirrìssi                  vurrìssi               
                vinirrìa                    vurrìa                 
                vinirrìavu                  vurrìavu
                vinirrìamu                  vurrìamu 
                vinirrìanu                  vurrìanu
                             Passatu            
                  Avirrìa vinùtu     Avirrìa volùtu     

Mpirativu[cancia]

                 Veni                     voi
                 Vinissi                  vulisi 
                 Vinèmu                   vulèmu
                 Vinìti                   vulìti               
                 Vègnanu                  vògghianu

Nfinitu[cancia]

                         Prisenti
                                        
                 Vinìri                   Vulìri                 
                          Passatu
               
             Avìri vinùtu                Avìri vulùtu     

Participiu[cancia]

                          Passatu                           
                 Vinùtu                  Vulùtu                     

Girunniu[cancia]

                         Prisenti
                          
                  Vinènnu               Vulennu    
                          Passatu
                   
               Avènnu vinùtu         Avènnu vulùtu 


Formi riflissivi[cancia]

Nta la forma riflissiva lu verbu discrivi chiddu ca fà lu suggettu:

                            Mi divèrtu                           
                            T'addummìsci                     
                            Si lava                                 
                            Ni susèmu                         
                            Vi cùrcati                            
                            Si talìanu                             

Formi passivi[cancia]

Nta la forma passiva lu suggettu ricivi l'azzioni:

                          Sugnu curatu
                          Siti amati
                          Èranu ammazzati
 Wikizziunariu:Verbu ausiliari
 Wikizziunariu:Verbi rigulari