Wikizziunariu:Verbu ausiliari
Nta la lingua siciliana c'è unu verbu ausiliari:
Avìri
È chiamatu verbu ausiliari pirchì aiuta lu verbu principali:
Àiu manciàtu
N sicilianu, sti sprissioni fatti cu lu passatu pròssimu, nun s'ùsanu o s'ùsanu raramenti, nveci s'usa sempri, nta stu casu, lu passatu rimotu:
Manciài
Li verbi sunnu urganizzati 'n cuniugazziòni, e li cyniugazzioni sunnu urganizzati 'n Modi e Tempi. N sicilianu nun è nicissariu di mèttiri lu prunomu pirsunali prima di lu verbu, pirchì cu lu significatu di la prupusizzioni si capisci a quali pirsuna si rifirisci e si è singulari o plurali.
===Modu ndicativu=== (di lu Verbu Aviri)
Tempu Prisenti |
Singulari | Plurali | ||
---|---|---|---|
ju | Haiu | nui, nuiàtri | Avèmu |
tu | Hai | vui, vuiàtri | Avìti |
iddu, idda | Havi | iddi | Hannu |
Mpirfettu |
Singulari | Plurali | ||
---|---|---|---|
ju | Avìa | nui, nuiàtri | Avìamu |
tu | Avèvi | vui, vuiàtri | Avìavu |
iddu, idda | Avìa | iddi | Avìanu |
Passatu pròssimu |
Haiu avutu ecc. |
Passatu Rimotu |
Singulari | Plurali | ||
---|---|---|---|
ju | Appi | nui, nuiàtri | Àppimu |
tu | Avìsti | vui, vuiàtri | Avìstivu |
iddu, idda | Appi | iddi | Àppiru |
Trapassatu pròssimu |
Avìa avutu ecc. |
Modu cungiuntivu
[cancia]N sicilianu s'usa lu prisenti cungiuntivu comu lu prisenti ndicativu.
Mpirfettu |
ju, tu, iddu | Avìssi |
Nui, nuàtri | Avìssimu |
Vui, vuàtri | Avìssivu |
Iddi | Avìssiru |
Passatu rimotu |
Avissi avutu ecc. |
Modu Cunnizziunali
[cancia]Lu cunnizziunali nun è tantu usatu 'n sicilianu, a lu sò postu s'usa suprattuttu lu cungiuntivu passatu.
Modu mpirativu
[cancia]Stu modu usa sulu la secunna pirsuna singulari e plurali e usa lu prisenti ndicativu:
Hai a manciàri. Avìti a partìri.
Lu mpirativu nigativu di la secunna pirsuna singulari n sicilianu è furmatu di la nigazzioni cchiù lu nfinitu di lu verbu:
Nun avìri prescia
Nfinitu
[cancia]Avìri
Passatu
Avìri avùtu
Participiu
[cancia]Passatu
Avutu
Girunniu
[cancia]Prisenti
Avènnu
Passatu
Avènnu avutu
Sprissioni siciliani cu lu verbu aviri
Haiu pitìttu, Hai siti, avìti sonnu, Hannu prèscia, avèmu dèci anni l'unu.
Wikizziunariu:Verbi rigulari Wikizziunariu:Verbi irrigulari